آخرین بروزرسانی: آبان ماه ۱۴۰۰
برای طراحی پرزنتیشن حرفهای، تکنیک‌های زیادی وجود دارد. یکی از این تکنیک‌ها «بارش فکری» Brain storm است. قبل از آماده‌سازی ارائه، می‌توانید خلاقیت و روحیۀ همکاری تیمی را با برگزاری جلسۀ بارش فکری تقویت کنید.
بارش فکری برای طراحی ارائۀ حرفهای
طراحی ارائۀ حرفهای محصول ایده و فکر بکر است! یک جلسۀ همفکری تیمی برگزار کنید و از ترفند بارش فکری برای پیشرفت پروژه‌هایتان کمک بگیرید. هدف از این بارش فکری، جست‌وجوی تمام احتمالات موجود و پیدا کردن بهترین روش ساختن پرزنتیشن است.
اولین بار یک نویسنده آمریکایی به اسم الکس آزبرن در سال ۱۹۳۹ این شیوه را مطرح کرد و بعداً یک نظریه‌پرداز به اسم چارلز کلارک آن را بسط داد. پرورش ذهن برای طوفان فکری و به روی کاغذ آوردن انها اساس مفهوم بارش فکری یا همان طوفان مغز است.
بارش فکری، طوفان فکری یا فکر بکر درحقیقت، روش پیدا کردن ایده‌های نو و بالقوه (خام) است که به صورت گروهی و بدون هیچ پیش‌زمینه و آگاهی از قبل، اتفاق می‌افتد. این ایدهها بررسی و ارزیابی می‌شوند و در صورت مفید بودن پر و بال می‌گیرند و به مرحلۀ بالفعل شدن می‌رسند.
بارش فکری فقط با فراهم کردن بی‌قیدو‌شرط اوضاع برای ایده‌پردازی و طراحی پروژه اتفاق نمی‌افتد! هم باید چارچوب و برنامه‌ریزی داشته باشد و هم به مشارکت فعال اعضا در گفت‌وگو نیاز دارد.
پیشنهاد می‌کنیم ببینید : ۱۱ ترفند کاربردی برای ساخت پرزنتیشن حرفهای
۱۱ توصیه برای موفقیت جلسۀ بارش فکری
۱. انتخاب محل مناسب برای برگزاری جلسه
جلسۀ همفکری با اعضای تیم نمی‌تواند وسط یک کافی‌شاپ شلوغ یا یک دفتر پر سروصدا برگزار شود! شما به یک مکان آرام و راحت نیاز دارید. برای همه ابزار نوشتن مناسب مثل خودکار و مداد و کاغذ فراهم کنید که همه بتوانند بنویسند یا طراحی کنند. می‌توانید از یک وایت‌برد یا تختۀ معمولی هم استفاده کنید تا همه آن را ببینند.
نوشیدنی و تنقلات بعلاوۀ صندلی راحت فراموش نشود! چیدن صندلی ها به صورت دایره یا میزهای گر شرایط خوبی برای اینجور جلسات بارش فکری فراهم میکند.
۲. لیست انتظارات تهیه کنید!
اعضای تیم با سابقه، تجربه و مهارت متفاوت در این جلسه همفکری حاضر می‌شوند. به عنوان رئیس جلسه، یک لیست انتظارات با توجه به هدف کسب‌وکارتان و شناختی که از اعضا دارید، بنویسید. قبل از شروع جلسه، محتوای این لیست باید به تأیید همه برسد تا انتظارات همه را از جلسه برآورده کند.
لیست انتظارات استودیوی طراحی ارائه پرزنتا:
«پروژۀ برگزاری جشنوارۀ بهاره»
الف) چطور مشتری بیشتری جذب کنیم؟
ب) برای دعوت به اقدام Call to action چه امتیاز یا تخفیفی در نظر بگیریم؟
پ) به چند نفر می‌توانیم خدمات طراحی پرزنتیشن ارائه کنیم؟
ت) چطور سود کنیم؟
ج) تعیین بازۀ زمانی برای فراهم کردن مقدمات جشنواره
د) همۀ اعضا باید ایده بدهند.
ه) همۀ اعضا می‌توانند راحت و بدون نگرانی پیشنهاد بدهند.
و) هر کس سه دقیقه نوبت حرف زدن دارد.
ی) اگر نیاز به مداخله در بحث داریم، دستمان را بالا ببریم.
۳ . یخ فضا را آب کنید!
یخ رابطه را آب کنید، بشکنید یا باز کنید؛ فرقی نمی‌کند! مهم این است که بعد از مشخص شدن انتظارات از جلسه، فضا را باید برای ایده‌پردازی آماده کنید. شاید خیلی‌ها فکر می‌کنند منظور از باز شدن یخ رابطه یعنی شوخی کردن و خاطره تعریف کردن! نه؛ فقط اینها نیست! شما می‌توانید از گروهتان بخواهید که خلاقیت و مهارت حل مسئلۀ خود را به چالش بکشند.
چند پیشنهاد برای پرورش خلاقیت و ایده‌پردازی:
- یه شیء را از دور و بر خود پیدا کنید و طرحش را روی کاغذ یا وایت برد بکشید. چه کارهایی با آن می‌توان کرد؟ ده دقیقه زمان دارید تا فکر کنید و یک لیست صدتایی از کاربردهای آن بنویسید. اگرچه صد تا زیاد به نظر می‌رسد اما وقتی به ذهنتان اجازۀ خیال‌پردازی بدهید، می‌بینید که چه راحت می‌توانید یک لیست صدتایی تهیه کنید!
- چیزی را بکشید که قادر به دیدنش نیستید: مثلاً «انگیزه» یا درد دندان یا طعم چیزهایی مثل موفقیت را توصیف کنید. امتحان کنید! عجیب و غریب به نظر می‌رسد اما به امتحانش می‌ارزد!
- یک چالش ساده‌تر این است که یک مطلب دربارۀ طراحی پاورپوینت و پرزی یا کاملاً غیر مرتبط با کارتان را بخوانید. دربارۀ آن نظر بدهید و حرفهای همدیگر را بشنوید. بعد از آن مطمئن باشید زاویۀ دید تازه‌ای دربارۀ طراحی و ساختن پرزنتیشن پیدا می‌کنید.
۴ . پروژۀ طراحی ارائه را تعریف کنید
برای اینکه خروجی جلسۀ همفکری با اعضای تیم طراحی موفق باشد، بهتر است یک چارچوب مشخص را دنبال کنید. برای طراحی حرفهای ارائه، باید ماهیت پروژه را خوب و روشن تعریف کنید و بعد دنبال راه حل باشید. البته باید بدون حاشیه رفتن و گفتن جزئیات صحبت کنید که به ذهنیت شرکت‌کننده‌ها جهت ندهید!
می‌توانید سوالی بپرسید که جوابش واضح و مشخص نیست و باید روی آن فکر کرد. موانع و چالش‌ها را پیدا و دربارۀ آن چاره‌اندیشی کنید.
نمونۀ تعیین چارچوب کاری پرزنتا برای طراحی پروژه:
مسئلۀ مطرح شده این است که چطور برای هر فایل کاری، با مشتری‌ها و طراح پرزنتیشن به توافق برسیم؟
- یک مشتری پروژۀ پاورپوینت قدیمی خود را برای بازطراحی و بازسازی داده‌است. از او می‌پرسیم که ترجیح می‌دهد روی کدام بخش پرزنتیشن، بیشتر وقت بگذاریم؟ چقدر دستمان برای طراحی و ایده‌پردازی باز است؟
- از طراح پرزنتا هم می‌پرسیم که چطور می‌توانیم از ایدۀ طراحی ارائه‌های موفق قبلی برای این کار استفاده کنیم؟
چطور می‌توانیم طراحی بهتر و خلاقانه‌تری داشته باشیم که با انتظارات مشتری هم همخوانی داشته باشد؟
برگزاری این نوع جلسات همفکری قبل از شروع پروژه، به پیشرفت و بهبود شیوۀ طراحی ارائه کمک میکند. با این روش نظرات مختلف و بعضاً جذاب و تازه را می‌شنویم و جمع‌بندی می‌کنیم.
پیشنهاد می‌کنیم ببینید : چطور برای طراحی ارائه آماده شویم؟
۵ . جایزه بدهید!
هیچ ایده‌ای حتی پیش‌پاافتاده‌ترین ایده‌های طراحی پرزنتیشن را نادیده نگیرید. همه با یک پیش‌زمینه و سابقۀ ذهنی در جلسه حاضر می‌شوند. ساده‌ترین یا حتی ابلهانه‌ترین فکرها باید بدون ترس و شرمندگی، با دیگران به اشتراک گذاشته شود. برای تقویت روحیه و مهارت اعضای گروه، حتی می‌توانید به احمقانه‌ترین ایدهها که خلاقانه هستند، پاداش بدهید!
۶ . تعیین مهلت برای بارش فکری
وقتی قضاوت و پیش داوری را کنار بگذارید، خلاقیت پرورش می‌یابد و افکار بکری تولید می‌شود. یک مهلت مشخص برای بارش فکری در نظر بگیرید.
جلسه را به دو بخش تقسیم کنید: بخش اول مربوط به مطرح شدن ایدهها و راهکارهاست؛ بخش دوم مربوط به ارزیابی آنها است. جدا بودن این دو بخش موجب می‌شود ایدهها را دست کم نگیرید و هر کس با فراغ بال حرف بزند.
بخش اول بیشتر جنبۀ لذت بردن و سرگرمی داشت و محدودیتی در کار نبود اما در بخش دوم باید با منطق و بررسی شرایط، ایده‌های بهتر و کاربردی را انتخاب کرد. بر اساس استراتژی و اهدافی که از قبل تعیین شده، ایده‌های مناسب بررسی می‌شوند. همه باید در هر دو بخش شرکت کنند.
۷ . جلسه را مدیریت کنید
اعضای تیم نمی‌توانند در تمام مدت جلسه، در حال ایده دادن و فکر بکر باشند! اگر حرفها تکراری شده یا ایدهها به بن‌بست رسیده‌است، برای مدیریت جلسه و کنترل اوضاع می‌توانید یک چیز غیرمنتظره بگویید یا انجام دهید، حتی اگر احمقانه به نظر برسد. به اصطلاح شوک وارد کنید تا ذهنیت‌ها دوباره فعال و پویا شوند.
شما می‌توانید در حین حرف زدن در نقش مدیر پروژه، ناگهان تغییر موضع بدهید و به عنوان مشتری بحث را ادامه بدهید! به همین سادگی می‌توانید نبض جلسه را در دست بگیرید و شرایط را برای ایده دادن بهتر کنید.
اصلاً می‌توانید برای مدت کوتاهی جلسه را ترک کنید و یک فرصت تنفس به اعضا بدهید که تنش و سنگینی فضا از بین برود.
۸ . خود را محدود به چارچوب نکنید!
اگرچه بارش فکری باید یک ساختار و هدف مشخص داشته باشد اما اینکه قرار است چطور پیش برود، موضوع از پیش تعیین شده‌ای نیست! می‌توانید موضوعات و اطلاعات خام و مختلفی برای هر کس پیشنهاد بدهید تا آزادانه و بدون محدودیت ایده‌پردازی و طراحی کند. در نهایت، باید یک مباحثۀ آزاد برای بررسی مزایا و معایب ایدهها صورت بگیرد.
۹ . گروه‌بندی کنید
برای اینکه این جلسات همفکری گروهی، تأثیر بیشتری در روند طراحی ارائه و پرزنتیشن داشته باشد، بهتر است اعضا را گروه‌بندی کنید؛ گروه‌هایی که تعداد اعضا کمتر و مدیریت راحت‌تر است.
مثلاً گروهی از اعضای با تجربه و کم‌تجربه در یک حوزه را در کنار هم بگذارید. بازده حاصل از بارش فکری این گروه‌ها در مجموع، ممکن است نتیجۀ فوق‌العاده‌ای به همراه داشته باشد.
اینطوری فرصت بیشتری برای بررسی فعالیت‌های پیش رو و تنوع ایدۀ بیشتری برای طراحی و اجرای پروژه‌ها خواهید داشت. بنابراین، راحت‌تر به تحقق اهداف و عملی شدن برنامه‌ها می‌رسید.
۱۰ . به تفاوت‌ها احترام بگذارید!
کیفیت ایدهها و افکاری که به اشتراک گذاشته می‌شود، به اعضای گروه بستگی دارد. برای دسته‌بندی گروه‌ها به افرادی با سوابق و تجربیات متفاوت نیاز دارید. به همه مدل فکر و سلیقه‌ای نیاز است حتی کسانی که به نظر هوشمندانه فکر نمی‌کنند و چرت‌وپرت تحویل می‌دهند!
مثلاً اگر دربارۀ عدم موفقیت یک پروژهٔ طراحی ارائه صحبت می‌کنیم، می‌توانیم از تیم پشتیبانی یک همکار دعوت کنیم که از نظرات مشتری‌ها آگاه است و از او برای بهبود روند طراحی مشورت بگیریم.
همه در بیان نظراتشان راحت نیستند. می‌توانید نوشتن ایدهها روی کاغذ و بدون نوشتن اسم را هم امتحان کنید. خوبی این روش این است که بعضی‌ها که نمی‌توانند خوب حرف بزنند و منظور خود را روی کاغذ بهتر می‌رسانند یا در بیان نظرشان راحت نیستند، می‌توانند هر ایده‌ای را مطرح کنند.
البته اینطوری ممکن است ارتباط مفهومی ایدهها با هم کمتر شود چون کسی از فکر آن یکی خبردار نمی‌شود یا ممکن است فکرها تکراری باشد.
۱۱ . برگزاری مجازی Brain storm
لازم نیست حتما یک جلسه حضوری برگزار شود. می‌توانید از طریق فروم‌ها، اتاق‌های گفتگو (چت روم‌ها)، ویدیو کنفرانس یا پلتفرم‌ها و برنامه‌های تیمی آنلاین هم، ایدهها را به بحث و بررسی گذاشت. اینطوری اگر تعداد اعضا زیاد باشد، از هم دور باشند یا حتی یک جلسه بین‌المللی هم می‌تواند برگزار شود.
کاربرد طوفان فکری برای کسب و کارها
ترفند بارش فکری، برای خیلی از کسب‌وکارها کاربردی است. خیلی از حوزه‌های سیاسی،اقتصادی و فرهنگی به اتاق فکر احتیاج دارند تا اهداف خود را پیش ببرند و در جذب مخاطب موفق باشند. اتاق فکر در کنار به کار گیری متد بارش فکری به صورت درست و اصولی می تواند خیلی کارساز باشد.
روش بارش فکری در زمینۀ بازاریابی و تبلیغات
این شیوۀ همفکری، برای آژانسهای تبلیغاتی کاربردی است. هدف تبلیغات جلب توجه مشتریان است و باید روی خلاقیت و نوآوری تمرکز داشته باشند. شعارها، عناصر بصری، همسویی استراتژیک کمپین‌ها در جلسات طوفان فکری می‌توانند بررسی شوند.
«شعار جدید ما چیست؟»، «چرا مردم محصول ما را می‌خرند؟» و «طرح‌های کمپین تبلیغاتی جدید»، «تغییر یا بهینه سازی لوگو» تنها برخی از راه‌های پیشنهادی برای شروع یک جلسه طوفان فکری هستند.
روش برین استورم در برنامه‌ریزی و طراحی پروژه
از آنجایی که تبادل ایده با استفاده از عناصر بصری ساده می‌شود، برین استورم از نوع مجازی برای گردآوری طرح‌های پیشنهادی مناسب است که همگی می‌توانند بعداً با کمک یک نمونه کار ارائه شوند. می توان از یک تخته یا شیشه در محل کار استفاده کرد و با ماژیک یا استیکی-نوت ایده ها را روی آن نوشت و در نهایت یک پوستر دیواری پر از ایده‌های متنوع ظاهر می‌شود.
تکنیک طوفان فکری در صنعت برنامه‌سازی تلویزیونی، بازی‌های رایانه‌ای، برگزاری ایونت و رویدادها هم کاربردی است. برگزاری جلسات همفکری می‌تواند به بروز خلاقیت، نوآوری و تقویت مهارت در طراحی و اجرای پروژه‌ها منجر شود.
درآخر، پیشنهاد می‌کنیم همۀ کسانی که در کار طراحی پرزنتیشن و پرزنت برندینگ خود هستند، یکبار این ترفند را امتحان کنند.
